ایـران به کـدام سـو مـیرود ...
جمال رحمتی، یکی از کاریکاتوریستهای پرکار ایران است که از کنار رویدادهای اجتماعی ـ سیاسی کشور خود به راحتی نمیگذرد. در این مجموعه، رحمتی با نگاهی تیزبین و طنزآلود، به مهمترین حوادث سالهای اخیر ایران پرداخته است.
"پیروزی روحانی"
عنوان این کاریکاتور پیروزی روحانی است. رحمتی، در این کار امیدها و آرزوهای بخش بزرگی از جامعهی ایران را در این گل شکوفا، بازتابانده است. رنگ بنفش که هواداران جناح روحانی را از دیگر گروههای سیاسی متمایز میکرد، بهویژه در این کار برجسته شده است. همینطور ساقه سبز پررنگ آن که میتواند به پشتوانگی دولت جدید بر "جنبش سبز" اشاره داشته باشد.
"شکل برگزاری مناظره"
این کاریکاتور به چگونگی برگزاری مناظرهی تلویزیونی میان نامزدهای انتخابات جدید ریاست جمهوری میپردازد که کاریکاتوریست آن را به یک "مسابقهی دو" تشبیه کرده است. هر "شروعی" دشوار است. به نظر رحمتی، پراکندگی راههای شرکتکنندگان در مسابقه، بر این دشواری میافزاید.
"شکاف جناح راست"
پیش از برگزاری انتخابات، "جناح راست" علیه گروههای دیگر به افشاگری، انتشار اسناد و مدارک "کلاهبرداری، رشوهخواری، دزدی از خزانهی دولت..." دست زد. رحمتی در این کاریکاتور، به قول خود "به منازعه جناحهای سیاسی" پرداخته است.
"انتخاب اعتدال"
جمال رحمتی، در مورد کاریکاتور "انتخاب اعتدال" میگوید: "در این طرح به بحث این که روحانی متعلق به چه جناحی است، پرداختهام؛ ماشینی که دندهی آن محدود به چپ است."
"قیمت دلار"
عنوان این کاریکاتور "قیمت دلار" است. بالونی که قرار است تنها سرنشین خود را سالم به مقصد برساند، بر اثر انفجار قیمت محمولهی ارزیاش سوراخ شده و در حال سقوط است. رحمتی، در کارهای خود اغلب به ریشههای ناهنجاریهای اقتصادی ـ اجتماعی میپردازد.
"گاو اصلی"
در ماههای پایانی دولت رییس جمهور پیشین، محمود احمدینژاد، بر شدت تورم هر روز افزوده میشد. به نظر رحمتی از "گاو اصلی" که به آخر خط رسیده، جز پوست و استخوان چیز دیگری باقی نمانده است.
"آمار دیگر"
دماغ دراز "پینوکیو"، نماد دروغگویی است. در این کار که "آمار دیگر" عنوان دارد، با استفاده از این نماد به آمارهای دروغ منتشرشده در بارهی "اقتصاد با ثبات" و "جامعهی رفاه" ایران در دورهی ریاست جمهوری محمود احمدینژاد اشاره شده است.
"جنگ و جهان"
جمال رحمتی در مورد این کاریکاتور به دویچهوله میگوید: "وقتی سمت و سوی خبرها به گونهای بود که انگار جنگ بزرگی در منطقهی خاورمیانه در آستانه وقوع بود، به تعبیر من این جنگ میتوانست کل جهان را درگیر خود کند. در این کار، جهان را به بمبی تشبیه کردهام."
"تهدید جنگ"
در این کاریکاتور نیز رحمتی به جنگ و احتمال نزدیک وقوع آن در منطقهی خاورمیانه، پرداخته است. رحمتی نه تنها "تصویر حال"، بلکه "هشداردهی" را هم یکی از اجزای مهم کاریکاتور میداند. او در مورد جایگاه کاریکاتور در دورهی ریاستجمهوری احمدینژاد میگوید: "به علت سختگیریهای صورت گرفته، جایگاه کاریکاتور در مطبوعات بسیار کم ارزش شده و خیلی از مطبوعات تمایل به استفاده از کاریکاتور را ندارند."
"آینهی عقب"
در این کار، رحمتی علاوه بر "تصویر حال" و "هشداردهی"، راه چاره را نیز نشان داده است: پیش رفتن. رهرو ولی با نگاه به آینهی عقب، راه خود را به جلو سد کرده است.
"ایدز ۲"
رحمتی در کارهای خود به مسائل اجتماعی نیز میپردازد. سری کارهای او در مورد بیماری ایدز، توجه بسیاری را به این مسئله جلب کرده است. او در رابطه با مسئلهی حمایت رسانهها از هنر کاریکاتور میگوید: "بسیاری از مطبوعات به علت مشکلات، ترجیح میدهند از کاریکاتورهای خنثی یا کلی که دارای هیچ خط قرمزی نیست، استفاده کنند."
"فیسبوک ۲۲"
جمال رحمتی در مورد کاریکاتور "فیسبوک ۲۲" مینویسد: "این طرح مربوط میشود به شیوع فیسبوک در زندگی روزمره ( زنی که به جای فاتحه، سنگ قبر را لایک میکند) بیشتر کارهای رحمتی در نشریاتی مانند طوس، نوروز، مشارکت و همشهری به چاپ رسیده است.
"صلح"
اتحاد برای صلح، پیام این کار است. رحمتی که لیسانس گرافیک خود را از دانشکدهی هنرهای زیبا و فوق لیسانس انیمیشن را از دانشگاه هنر دریافت کرده است، علاوه بر کاریکاتور، فیلمهای انیمیشن نیز میسازد.
جمال رحمتی
در سال ۱۳۵۱ در زنجان به دنیا آمده است. او فارغالتحصیل رشتۀ گرافیک از دانشگده هنرهای زیبای دانشگاه تهران و دانشجوی رشتۀ انیمیشن است. او سابقه همکاری به عنوان کاریکاتوریست با روزنامهها و مجلات دنیای تصویر، همشهری، شرق، توانا، ایران، زن، زنان فردا، روز هفتم، عصر آزادگان، جامعه، توس و نشاط را دارد و همچنین دارنده چندین جایزه داخلی و بینالمللی است. کارهای او در رسانههای خارج از کشور، مثل فیگارو در فرانسه نیز منتشر شدهاند. او در جشنوارههای بسیاری شرکت کرده و جوایز متعددی از جمله جایزهی ویژهی موزهی کاریکاتور ورشو را در جشنوارهی بینالمللی زامک لهستان در سال ۲۰۰۵ از آن خود ساخته است. رحمتی در حال حاضر، مشغول ساختن نخستین فیلم سینمایی خود است.
برگرفته از : دویچه وله فارسی