بیمه عمر چیست؟

به دلیل تغییر در سبک زندگی و شرایط محیط زیست، اخیراً در میان آشنایان دور و نزدیک خود می‌شنویم که شخصی به بیماری صعب‌العلاجی همچون سرطان، سکته قلبی و مغزی مبتلا شده است. واقعیت تلخی که در این شرایط با آن روبه‌رو می‌شویم این است که فرد علاوه بر این‌که باید روحیه خود را برای غلبه بر بیماری حفظ کند باید با بحران‌های مالی مربوط به درمان یا گذران زندگی روزمره نیز دست‌وپنجه نرم کند. متأسفانه بالا بودن هزینه‌های پزشکی و دارویی شرایط معیشت را برای فرد بیمار و خانواده او بسیار طاقت‌فرسا و تلخ می‌کند. بدتر از آن زمانی است که سرپرست خانواده فوت می‌کند و افراد دیگر خانواده باید علاوه بر تحمل رنج از دست دادن عزیزشان به دنبال راهی برای تأمین معاش خود باشند. حداقل بخش مالی این مشکل می‌توانست با دوراندیشی و پرداخت هزینه‌ای بسیار ناچیز حل شود. خرید بیمه عمر می‌توانست از فشار این بحران‌ها بکاهد.

حتماً تاکنون نام بیمه عمر به گوشتان خورده است. بیمه عمر به‌رغم مزایای فوق‌العاده‌ای که ارائه می‌دهد در میان طرح‌های مختلف بیمه‌ای از آن استقبال کمی می‌شود. برخلاف ایران، بیمه عمر سهم چشمگیری در بازار بیمه کشورهای پیشرفته دارد. در کشوری مانند ژاپن حدود 36% مردم تحت پوشش بیمه عمر هستند که درصد قابل توجهی است. یکی از علل نرخ نفوذ پایین بیمه عمر در ایران می‌تواند در دسترس نبودن اطلاعات شفاف و درست در اختیار مردم باشد که تاکنون این نیاز و رغبت را در آن‌ها به وجود نیاورده است.

انواع بیمه عمر

بیمه عمر انواع مختلفی دارد که برخی از آن‌ها به شرح زیر است:

بیمه عمر زمانی

در این حالت بیمه‌نامه برای مدت محدودی معتبر است و تنها در صورتی‌که فرد در این بازه زمانی فوت کند شرکت بیمه سرمایه فوت او را به ذی‌نفعانی که خودش تعیین می‌کند می‌دهد. در صورتی‌که فرد زنده بماند شرکت بیمه هیچ مبلغی به او پرداخت نخواهد کرد.

بیمه تمام عمر

در این نوع بیمه عمر بعد از فوت فرد، سرمایه فوت به ذی‌نفعان او می‌رسد.

بیمه مانده بدهکار

در این نوع بیمه اگر فرد در حالی فوت کند که اقساط وام‌هایش را به طور کامل نپرداخته است، شرکت بیمه پرداخت باقی اقساط را بر عهده خواهد گرفت و از ارث باقی‌مانده از او مبلغی کسر نخواهد شد. به این صورت خانواده فرد تحت فشار مالی نخواهند بود.

بیمه عمر و سرمایه‌گذاری

در این حالت فرد در واقع با پرداخت حق بیمه‌های ناچیز طی سالیان سرمایه‌ای را ذخیره می‌کند که در بسیاری از مواقع می‌تواند راه‌گشای مشکلاتش باشد. این نوع بیمه در واقع اصلی‌ترین نوع بیمه عمر است و در این مطلب به آن خواهیم پرداخت. بیمه عمر و سرمایه‌گذاری در شرکت‌های مختلف بیمه در قالب طرح‌های مختلفی ارائه می‌شود و ممکن است با اسامی مختلفی معرفی شود. عنوان‌هایی مانند بیمه عمر و پس‌انداز، بیمه زنان خانه‌دار، بیمه تأمین آتیه، بیمه آتیه فرزندان و غیره که در واقع ماهیت آن‌ها صرف‌نظر از تفاوت در جزئیات یکسان است.

عموماً بیمه‌های عمری که صادر می‌شوند، بیمه عمر و سرمایه‌گذاری هستند. در واقع مردم این دسته را به عنوان بیمه عمر می‌شناسند. در این مقاله به تفصیل در مورد این نوع بیمه عمر صحبت خواهیم کرد؛ اما قبل از ورود به مباحث اصلی به توضیح یک سری از اصطلاحات بیمه‌ای می‌پردازیم که در شفافیت و قابل فهم بودن این مطلب به شما کمک خواهد کرد.

عبارات مورد استفاده در بیمه عمر

درصورتی‌که به حوزه بیمه آشنا نیستید پیشنهاد می‌کنیم که حتماً قبل از ادامه متن، این بخش را بخوانید تا بتوانید مزایا و طرح‌هایی که در این مقاله به آن می‌پردازیم را به راحتی و درستی درک کنید.

• بیمه‌گر: بیمه‌گر همان شرکت بیمه است که وارد قرارداد با متقاضی خرید بیمه می‌شود.

• بیمه‌گزار: بیمه‌گزار شخصی است (حقیقی یا حقوقی) که اقدام به خرید بیمه می‌کند و پرداخت اقساط و حق بیمه بر عهده او خواهد بود.

• بیمه‌شده: بیمه‌شده کسی است که در واقع مورد بیمه است. برای مثال درصورتی‌که پدر خانواده برای فرزندش بیمه عمر خریداری کند، بیمه‌گزار پدر خواهد بود و بیمه‌شده فرزند. در بیمه عمر، بیمه‌شده تحت پوشش بیمه است نه بیمه‌گزار.

• سرمایه عمر: سرمایه‌ای است که در صورت فوت بیمه‌شده به ذینفعان او پرداخت می‌شود.

• سرمایه حادثه: سرمایه‌ای است که در صورت فوت بیمه‌شده بر اثر حادثه به ذینفعان او پرداخت می‌شود.

• ذینفع: ذینفع کسی است که در صورت فوت بیمه‌شده، سرمایه بیمه عمر به او تعلق خواهد گرفت. برای مثال شخصی خودش را بیمه می‌کند. در این حالت بیمه‌گزار و بیمه‌شونده خود او خواهد بود. در صورتی‌که در بیمه‌نامه‌‌اش همسرش را به عنوان ذینفع خود ذکر کند بعد از فوت او سرمایه بیمه عمرش به همسر او تعلق خواهد گرفت.

• مدت قرارداد: مدت‌زمانی که بیمه‌گزار متعهد به پرداخت حق بیمه است و شرکت بیمه، بیمه‌شده را تحت پوشش‌های بیمه عمر قرار می‌دهد. در شرکت‌های مختلف برای مدت قرارداد حداقلی وجود دارد که شما خود آن را انتخاب می‌کنید.

• ضریب تشکیل سرمایه بیمه عمر: ضریبی است که بر حق بیمه ماهانه اعمال می‌شود و سرمایه عمر را تعیین می‌کند. شرکت‌های مختلف ضرایب تشکیل سرمایه متفاوتی را ارائه می‎دهند. برای مثال حق بیمه ماهانه 20 هزار تومان است و ضریب تشکیل سرمایه 300. سرمایه عمر فرد 6 میلیون تومان خواهد بود.

• درصد افزایش سالانه حق بیمه: برای خنثی کردن اثر تورم بر سرمایه ذخیره شده در بیمه عمر و حفظ ارزش آن، سالانه درصدی به حق بیمه پرداختی اضافه می‌شود. بسته به شرکت بیمه می‌توانید ضرایب افزایش سالانه متفاوتی را انتخاب کنید.

حق بیمه عمر چگونه محاسبه می‌شود؟

برای این‌که درک درستی از مزایای بیمه عمر پیدا کنید ابتدا باید به حق بیمه عمر و نحوه محاسبه آن بپردازیم. قبل‌تر گفتیم که یکی از بزرگترین مزایای بیمه عمر این است که شما با هر شرایطی قادر به تهیه آن هستید. حداقل و حداکثر حق بیمه در شرکت‌های مختلف ارائه‌دهنده بیمه عمر بر اساس سیاست‌های شرکت، مقادیر مختلفی دارد. برای مثال حداقل حق بیمه ماهانه پاسارگاد 20 هزار تومان و حداکثر آن 334 هزار تومان است. در این مرحله باید به این موضوع توجه کنید که با توجه به شرایط مالی و اولویت‌هایتان چه مقدار از حق بیمه برایتان مناسب است.

البته باید به این موضوع توجه کنید که حق بیمه ماهانه‌ای که می‌پردازید مستقیماً روی سرمایه عمر شما تاثیر می‌گذارد. سرمایه عمر در شرکت‌های مختلف به صورت ضریبی از حق بیمه ماهانه محاسبه می‌شود که همان ضریب تشکیل سرمایه بیمه عمر است. این ضریب نیز در شرکت‌های مختلف، متفاوت است و شما می‌توانید با توجه به شرایطتان ضریب دلخواه خود را انتخاب کنید. برای مثال ضریب 300 را در نظر بگیرید که البته معمول‌ترین ضریب تشکیل سرمایه بیمه عمر نیز هست. اگر شما ماهانه مبلغ 100 هزار تومان به عنوان حق بیمه عمر بپردازید سرمایه عمر شما 30 میلیون تومان خواهد بود. مبنای محاسبه سرمایه عمر، حق بیمه ماهانه است. شاید این مبلغ در ابتدا ناچیز به نظر برسد؛ اما باید توجه کرد که این 30 میلیون از اولین لحظه صدور بیمه‌نامه به عنوان سرمایه فوت فرد وجود دارد.

از طرفی پارامتری به نام درصد افزایش سالانه حق بیمه وجود دارد که آن هم روی حق بیمه پرداختی تاثیرگذار است. این درصد در شرکت‌های مختلف حداقل و حداکثر متفاوتی دارد. برای مثال در شرکت پارسیان این درصد بین 5 و 25 درصد است و بیمه‌گزار در انتخاب این درصد آزاد است. اگر بیمه‌گزار 10% افزایش حق بیمه را انتخاب کند در صورتی‌که در سال اول ماهانه مبلغ 50 هزار تومان به عنوان حق بیمه بپردازد از سال دوم باید این مبلغ را به 55 هزار تومان در ماه افزایش دهد. از آنجایی‌که سرمایه عمر ضریبی از حق بیمه ماهانه است با پرداخت حق بیمه بیشتر، در واقع سرمایه عمر خود را افزایش می‌دهید و ارزش آن را طی سالیان حفظ می‌کنید.

حال که تا حدودی با مقدمات محاسبه حق بیمه آشنا شدید به انواع پوشش‌های بیمه عمر می‌پردازیم که هر یک از این آن‌ها به نحوی با حق بیمه ماهانه در ارتباط هستند.

مزایای بیمه عمر

بیمه عمر علاوه بر پوشش‌هایی که ارائه می‌دهد و در بخش‌های بعدی این مقاله به آن‌ها خواهیم پرداخت، از لحاظ پس‌انداز سرمایه نیز مزایای فوق‌العاده‌ای دارد. در ابتدا باید بدانید که حق بیمه‌ای که شما به صورت ماهانه یا سالانه می‌پردازید در واقع حکم پس‌انداز را برای شما خواهد داشت. به این صورت که بعد از کسر کارمزد نماینده بیمه، حق بیمه مرکزی و هزینه صدور از حق بیمه شما، باقی آن طی سالیان پس‌انداز می‌شود که البته این کسورات تا تعداد سال معینی (بسته به شرکت بیمه) وجود دارد. به این پس‌انداز در بیمه عمر "ارزش بازخریدی" می‌گویند. از ابتدای اعتبار قرارداد سودهایی نیز تحت عنوان سود تضمینی و سود مشارکت منافع به سرمایه شما تعلق می‌گیرد. در ادامه به توضیح بازپرداخت سرمایه‌ای که شما طی مدت قرارداد اندوخته‌اید می‌پردازیم اما برای درک بهتر ارزش بازخریدی ابتدا در مورد سودهایی که به این سرمایه تعلق می‌گیرند صحبت می‌کنیم.

سود تضمینی

هر شرکت بیمه بسته به اساس‌نامه‌ و سیاست‌های کاریش برای بیمه عمر سودی در نظر می‌گیرد که به آن سود تضمینی می‌گویند. سود تضمینی معمولاً به این صورت است که در سال‌های اول بیشتر است. سپس طی چند مرحله کاهش ناچیزی پیدا می‌کند و سپس روی عدد مشخصی تا انتهای قرارداد ثابت می‌ماند. برای مثال در دو سال اول 16% سود تضمینی به سرمایه اندوخته‌شده تعلق می‌گیرد، سال سوم 14% و سال چهارم و بعد از آن 10%.

سود مشارکت منافع

شرکت‌های بیمه با سرمایه اندوخته‌شده بیمه‌گزاران در پروژه‌های اقتصادی سودآور شرکت می‌کنند و سود حاصل از آن را با بیمه‌گزار قسمت می‌کنند. سهم بیمه‌گزار در این حالت عموماً بسیار بیشتر از شرکت بیمه (بیمه‌گر) است. برای مثال سهم بیمه‌گزار از سود مشارکت می‌تواند 85% یا بیشتر باشد. معمولاً در نهایت مجموع سود تضمینی و مشارکت در منافع به صورت یک درصد مشخص اعلام می‌شود. برای مثال سود 22% که 16% آن مربوط به سود تضمینی است و 6% آن مربوط به سود مشارکت در منافع.

بازخرید بیمه‌نامه

پیشتر گفتیم که حق بیمه‌ای که می‌پردازید پس‎انداز می‌شود و شما می‎توانید بعد از گذشت چند ماه از مدت قراردادتان بسته به اساسنامه شرکت بیمه، اندوخته خود را بازخرید کنید و بیمه‌نامه را فسخ کنید. ارزش بازخرید در جدول‌هایی که شرکت‌های بیمه ارائه می‌دهند بر اساس مدت گذشته از شروع قرارداد محاسبه شده است و به متقاضیان خرید بیمه ارائه می‌شود. در پایان قرارداد ارزش بازخرید بیمه‌نامه عمر که مجموع حق بیمه‌هایی است که پرداخته‌اید به علاوه سودهایی که به آن تعلق گرفته است بسته به سیاست‌های شرکت بیمه به صورت یکجا یا در صورت تمایل شما به صورت مستمری پرداخته خواهد شد که البته پرداخت مستمری نیز شروطی دارد که در شرکت‌های مختلف تفاوت دارند.

توجه داشته باشید در صورتی‌که به هر دلیلی قصد بازخرید بیمه‌نامه را داشته باشید حتماً به این نکته توجه کنید که در سال‌های ابتدایی قرارداد بیمه عمر، ارزش بازخرید شما از مجموع حق بیمه‌هایی که پرداخته‌اید کمتر خواهد بود و بازخرید آن صرفه اقتصادی ندارد. در واقع اگر قصد پس‌انداز کوتاه‌مدت را دارید و پوشش‌های بیمه عمر برای شما مهم نیستند خرید بیمه عمر به شما پیشنهاد نمی‌شود. بعد از گذشت مثلا 5 سال (بسته به شرکت بیمه می‌تواند کمتر یا بیشتر باشد) سوددهی ارزش بازخرید آغاز می‌شود و شما علاوه بر این‌که تحت پوشش‌های بیمه عمر هستید سرمایه‌ای را نیز برای خود ذخیره می‌کنید.

دریافت وام بدون ضامن و وثیقه

اگر به هر دلیلی به پول احتیاج داشتید و سرمایه خود را در بیمه عمر پس‌انداز کرده‌اید اصلاً نگران نباشید. بسته به سیاست‌های شرکت بیمه بعد از گذشت مدت معینی مثلاً 6 ماه، یک سال و غیره می‌توانید بدون هیچ تشریفاتی اعم از معرفی ضامن و ارائه وثیقه تا 90% ارزش بازخرید خود را وام بگیرید. برای مثال اگر ارزش بازخریدی شما تا آن لحظه 10 میلیون تومان باشد شما می‌توانید 9 میلیون تومان وام دریافت کنید.

سود این وام مقدار ناچیزی مثلاً 3% است. شما باید برای بازپرداخت این وام 3% سود وام به علاوه 22% سود تضمینی شرکت بیمه، مجموعاً 25% سود بپردازید.

شاید این سوال برایتان پیش آید که منطقی‌تر این است که پولتان را در بانک پس‌انداز کنید. در این حالت هم هر وقت بخواهید به همه سرمایه خود دسترسی دارید و هم لازم نیست برای بازپرداخت وام‌هایی که می‌گیرید سودهای بالایی بپردازید.

این سوال پاسخی قانع‌کننده دارد. مزیت اصلی دریافت وام از بیمه عمر نسبت به بانک این است که شما علاوه بر این‌که به 90% سرمایه خود دسترسی دارید اما همچنان تحت پوشش بیمه عمر خواهید بود و از تمام مزایای آن استفاده خواهید کرد. برای مثال اگر بیمه‌شده از بیمه عمر خود وامی دریافت کند و 90% سرمایه خود را از صندوقش خارج نماید و در همان روز اتفاقی برایش پیش آید که جزو خسارات تحت پوشش بیمه عمر باشد، شرکت بیمه تمام خسارت را به او خواهد پرداخت.

پوشش‌هایی که در ادامه شرح خواهیم داد؛ اعم از فوت، فوت بر اثر حادثه، درمان بیماری‌های صعب‌العلاج، از کار افتادگی و غیره. هر کدام از این خطرات می‌توانند زندگی شما را دگرگون کنند. اگر سرمایه خود را در بانک پس‌انداز کنید تحت پوشش هیچ‌یک از این خطرات نخواهید بود گرچه ممکن است سود بیشتری به سرمایه شما تعلق بگیرد.

از طرفی علت این‌که شما باید سود مشارکت و تضمینی را نیز علاوه بر سود وام به شرکت بیمه بپردازید کاملاً واضح است. شرکت بیمه در ازای حق بیمه‌ای که شما می‌پردازید و سودی که به آن تعلق می‌گیرد سرمایه عمر شما را تعیین می‌کند. وقتی شما 90% سرمایه خود را از صندوق خارج می‌کنید میزان سودی که به سرمایه شما تعلق می‌گرفته است کاهش می‌یابد و در نتیجه سرمایه عمر شما کاهش می‌یابد. شما برای ثابت نگاه داشتن سرمایه عمر باید روند جدول بیمه عمر را طی کنید تا این برداشت از سرمایه جبران شود.

تعیین ذینفع توسط بیمه‌گزار

در بیمه عمر می‌توان از قانون وراثت تبعیت نکرد و سرمایه اندوخته‌شده و سرمایه فوت را به هر نسبتی بین افراد مدنظر فرد بیمه‌شده پخش کرد. برای مثال اگر مرد یا زنی تمایل داشته باشند که سرمایه بیمه عمرشان از وراثت خارج شود (بین وارثان قانونی تقسیم نشود) و تنها به همسرشان برسد می‌توانند این موضوع را در بیمه‌نامه مشخص کنند تا بعد از مرگشان طبق آن عمل شود. البته ذینفعان فقط می‌توانند از اقوام درجه یک بیمه‌شده باشند.

معافیت مالیاتی

یکی از مزایای بیمه عمر این است که سرمایه آن از هرگونه مالیاتی (مالیات بر ارث، مالیات بر درآمد،...) معاف است. در این حالت بعد از فوت شخص بیمه‌شده نه تنها سرمایه بین ذینفعانی که خود فرد انتخاب کرده است تقسیم می‌شود که هیچ مالیاتی نیز مشمول این سرمایه نمی‌شود. خرید بیمه عمر به این دلیل به ویژه برای افراد با تمکن مالی بالا پیشنهاد می‌شود.

موارد تحت پوشش بیمه عمر

بیمه عمر موارد متعددی را تحت پوشش قرار می‌دهد. البته همان‌طور که از عنوان "بیمه عمر" برمی‌آید اولین مسئله تحت پوشش بیمه عمر، فوت فرد است. اما فوت تنها پوشش بیمه عمر نیست. بیمه عمر خدمات متعددی ارائه می‌دهد که قابلیت سازگار شدن با شرایط افراد مختلف را دارد. چه آن‌هایی که از لحاظ مالی تمکن دارند چه آن‌هایی که در مضیقه هستند، چه افراد مسن و چه کودکان، چه آنهایی که بیمار هستند و چه کسانی که سلامتند. در ادامه به تفصیل در مورد هر یک از این پوشش‌ها توضیح خواهیم داد.

1. خطر فوت به هر علت (سرمایه عمر)

پیشتر اشاره کردیم که اولین خطری که در بیمه عمر تحت پوشش قرار می‌گیرد، فوت است. بدین معنا که در صورت فوت بیمه‌شده، سرمایه‌ای به ذینفعان او می‌رسد. درست از لحظه صدور بیمه‌نامه فرد بیمه‌شده تحت این پوشش قرار خواهد گرفت.

گفتیم که سرمایه عمر بسته به شرکت بیمه بر اساس حق بیمه ماهانه یا سالانه محاسبه می‌شود. شما می‌توانید با انتخاب ضریب تشکیل سرمایه بیشتر سرمایه عمر خود را افزایش دهید. طبعاً با بالا بردن این ضریب، باید حق بیمه بیشتری نیز بپردازید. البته در بعضی از مواقع شرکت بیمه ممکن است با توجه به بالا بودن ریسک فوت فرد با حداکثر درصد افزایش سالانه سرمایه عمر موافقت نکنند. مثلا اگر فرد بیماری خاص یا شرایط زندگی پر خطری داشته باشد.

سرمایه عمر سالانه افزایش می‌یابد تا به سقف مشخصی برسد و بعد از آن ثابت می‌ماند. سقف سرمایه عمر در شرکت‌های مختلف متفاوت است. ممکن است طی سالیان با بالا رفتن تورم سقف بیمه فوت نیز افزایش یابد.

1. خطر فوت بر اثر حادثه

یکی دیگر از پوشش‌های بیمه عمر، سرمایه فوت بر اثر حادثه است. با دریافت این پوشش اگر علت فوت بیمه‌شده، حادثه‌ای باشد که عمدی در آن نبوده است، شرکت بیمه هزینه‌ای مضاف بر سرمایه عمر بیمه‌شده را به ذینفعان او پرداخت خواهد کرد. در این حالت نیز ضریبی وجود دارد و با انتخاب عدد بزرگتر شما باید هزینه بیشتری بپردازید اما سرمایه فوت بر اثر حادثه به تناسب آن ضریب افزایش می‌یابد. برای مثال اگر این ضریب بین صفر تا 3 باشد و شما ضریب 3 را انتخاب کنید، سرمایه فوت بر اثر حادثه سه برابر سرمایه عمرتان خواهد بود.

مثال:

• حق بیمه ماهانه = 100 هزار تومان

• ضریب تشکیل سرمایه = 300

• ضریب سرمایه خطر حادثه = 3

• سرمایه عمر (سرمایه فوت به هر علت) = 100،000*300 = 30 میلیون تومان

• سرمایه فوت بر اثر حادثه = 3 * 30،000،000 = 90 میلیون تومان

توجه داشته باشید خودکشی در دسته‌ فوت بر اثر حادثه قرار نمی‌گیرد. برای خودکشی سرمایه عمر (فوت به هر علت) پرداخته می‌شود. البته آن هم دوره انتظار دارد. برای مثال ممکن است شرکتی تعیین کند که اگر خودکشی دو سال بعد از شروع قرارداد اتفاق افتاد سرمایه عمر به آن تعلق می‌گیرد و قبل از دو سال هیچ هزینه‌ای پرداخته نمی‌شود.

1. نقص عضو و ازکارافتادگی به هر علت

یکی دیگر از خطراتی که زندگی انسان را دگرگون می‌کند نقص عضو و هر اتفاقی است که امکان ادامه شغل و درآمدزایی را از بیمه‌شده بگیرد. بیمه عمر برای ازکارافتادگی نیز چاره‌ای اندیشیده است. در میان پوشش‌های بیمه عمر این پوشش نسبتاً گران‌تر است اما شرایط و مزایای فوق‌العاده‌ای نیز دارد.

نقص عضو به معنای از کارافتادگی دائمی یکی از اعضای بدن است. برای سرمایه این مورد نیز شما می‌توانید در ابتدای کار ضریب نقص عضو مد نظرتان را انتخاب کنید. هر شرکت ضرایب مشخصی را ارائه می‌دهد. برای مثال اگر ضریب 3 را انتخاب کنید بدین معنا است که در صورت بروز چنین خسارتی، 3 برابر سرمایه عمر به شما پرداخته خواهد شد.

از کارافتادگی به معنای اتفاقی است که فرد دیگر قادر به ادامه شغل خود نباشد. برای مثال کسی که گوینده است اگر مشکل اساسی حنجره پیدا کند از کارافتاده محسوب می‌شود. البته از کارافتادگی دوره انتظار دارد. یعنی اگر اتفاقی برای بیمه‌گزار بیافتد که قادر به ادامه شغلش نباشد شرکت بیمه برای تایید از کارافتادگیش برای مثال 5 ماه صبر می‌کند تا نسبت به دائمی بودن آن مطمئن شود.

در مورد از کارافتادگی نیز به این صورت است که شرکت بیمه درصد مشخصی از سرمایه عمر را به عنوان غرامت می‌پردازد. این غرامت، سقف معینی دارد که آن نیز در اساسنامه شرکت بیمه ذکر شده است.

در شرایطی ممکن است شرکت‌های خاص امکانات دیگری نیز برای بیمه‌گزار ایجاد کنند. برای مثال ممکن است پوششی در نظر بگیرند که حق بیمه فرد را بعد از کارافتادگی تا پایان زمان قرارداد از او نگیرند ولی همچنان فرد را تحت پوشش‌های بیمه عمر (سرمایه عمر، فوت ناشی از حادثه، بیماری‌های خاص،...) نگه دارند و در انتهای قرارداد سرمایه اندوخته‌شده را به صورت کامل به او بپردازند.

همان‌طور که می‌بینید این پوشش در شرایط سخت و طاقت‌فرسای ازکارافتادگی، شرایط نسبتاً مناسبی برای بیمه‌گزار ایجاد می‌کند. لذا خرید این پوشش حتی اگر لازم باشد هزینه بیشتری پرداخته شود پیشنهاد می‌شود.

1. بیماری‌های خاص

5 نوع بیماری تحت پوشش بیمه عمر قرار می‌گیرند. این بیماری‌ها شامل سکته مغزی، سکته قلبی، سرطان، عمل قلب باز، پیوند اعضای اصلی (ریه، کبد، کلیه، مغز استخوان، قلب) هستند. پوشش این بیماری‌ها بدین معنا است که در صورت ابتلای بیمه‌شده به هر یک از این بیماری‌ها بعد از شروع قرارداد بیمه عمر، شرکت بیمه درصدی از سرمایه عمر را به صورت کمک‌هزینه درمان به بیمه‌شده می‌پردازد. برای مثال بیمه پاسارگاد حداکثر تا 30% سرمایه عمر را برای این پوشش تقبل می‌کند. در بسیاری از شرکت‌های بیمه بیماری سرطان به صورت جدا و تحت شرایط متفاوتی بررسی می‌شود.

دقت داشته باشید که شرکت بیمه در صورتی‌که متوجه شود بیمه‌شده قبل از شروع قرارداد بیمه مبتلا به بیماری بوده است و این موضوع را اعلام نکرده است می‌تواند هیچ هزینه‌ای بابت این پوشش نپردازد و بیمه‌نامه را فسخ کند.

قبل از خرید بیمه‌نامه حتماً اساسنامه شرکت بیمه مربوط را به دقت مطالعه کنید. برای مثال در بسیاری از مواقع فرد با دیدن پوشش عمل قلب بیمه‌نامه را خریداری کرده است و در حین بروز بیماری روی سرمایه بیماری خاص بیمه عمرش حساب کرده است. اما در واقع در اساسنامه بیمه عمر نوشته شده بود که عمل قلب بیشتر از دو رگ را پوشش می‌دهد و شرکت بیمه هیچ هزینه‌ای را تقبل نکرده است.

اکثر شرکت‌ها برای پوشش بیماری‌های خاص دوره انتظار دارند. به این معنا که برای مثال اگر طی سه ماه ابتدای اعتبار بیمه‌نامه، بیمه‌شده متوجه این موضوع شود که سرطان دارد شرکت بیمه هیچ هزینه‌ای را تقبل نمی‌کند.

مورد دیگری که باید به آن توجه داشت این است که اغلب شرکت‌های بیمه تنها یک بار هزینه درمان بیماری‌های مذکور را متقبل می‌شوند. بعضی از شرکت‌ها نیز خسارت ناشی از تمامی بیماری‌ها را به صورت جداگانه می‌پردازند.

1. سرمایه درمان بیماری‌های صعب‌العلاج

قبل‌تر هم گفتیم که زمانی‌که یکی از اعضای خانواده دچار یکی از بیماری‌های صعب‌العلاج می‌شود جدا از صرف انرژی برای مبارزه با بیماری باید دغدغه مشکلات مالی را نیز داشته باشد. بیماری‌های صعب‌العلاج در دسته‌بندی بیمه عمر شامل پنج بیماری سکته مغزی، سکته قلبی، عمل قلب باز، پیوند اعضا و انواع سرطان می‌باشند.

در این حالت بسته به میزان حق بیمه پرداختی و تعداد سال‌های سابقه بیمه، شرکت بیمه هزینه‌ای را بابت درمان این بیماری‌ها به بیمه‌شده می‌پردازد. این هزینه از سال اول به اندازه درصدی از بیمه عمر و تا سقف مشخصی است که در شرکت‌های مختلف این درصد و سقف می‌توانند متفاوت باشند.

شرکت بیمه پاسارگاد را در نظر بگیرید. سرمایه بیماری صعب‌العلاج در سال اول 30% سرمایه عمر و حداکثر 25 میلیون تومان می‌باشد. برای درک بهتر، به مثال زیر توجه کنید:

• حق بیمه ماهانه = 100 هزار تومان

• سرمایه عمر: 100،000*300=30،000،000

• سرمایه بیماری صعب‌العلاج: 30 میلیون تومان* 30%= 9 میلیون تومان

• حداکثر سقف سرمایه بیماری صعب‌العلاج: 25 میلیون تومان

در مورد این پوشش باید به مسائل ریز اما بسیار مهمی توجه داشت که در ادامه به آن‌ها می‌پردازیم:

• تمامی شرکت‌های بیمه در قرارداد خود تمامی موارد فوق‌الذکر را به عنوان موارد پوشش بیماری‌های صعب‌العلاج آورده‌اند؛ اما برخی از آن‌ها در مدت اعتبار قرارداد بیمه تنها یک بار پرداخت سرمایه این بیماری‌ها را عهده‌دار می‌شوند. به این صورت که اگر فرد بیمه‌شده در مدت اعتبار بیمه‌نامه یک بار دچار سکته مغزی و یک بار دچار سکته قلبی شود شرکت بیمه مذکور تنها یکی از خسارات را پوشش می‌دهد. درصورتی‌که در برخی دیگر از شرکت‌های بیمه هر یک از بیماری‌های صعب‌العلاج یک‌بار به صورت جداگانه تحت پوشش قرار می‌گیرند و محدودیتی وجود ندارد.

• در بعضی از شرکت‌های بیمه، شرایط خاصی برای هر یک از بیمار‌ی‌های صعب‌العلاج وجود دارد. برای مثال بعضی از شرکت‌ها هزینه عمل قلب باز را در صورتی می‌پردازند که بالای دو رگ بسته شده باشد. بسیاری از بیمه‌گزاران بدون اطلاع از این بند بیمه‌نامه هزینه عمل را از شرکت بیمه مطالبه می‌کنند و شرکت بیمه با استناد به این بند مبلغی به آن‌ها نمی‌پردازد. لذا حتماً قبل از خرید بیمه عمر، شرایط آن را به دقت مطالعه کنید.

• در مورد بیماری صعب‌العلاج سرطان نیز شروطی وجود دارد. اول این‌که توجه داشته باشید بیماری سرطان در بیمه عمر مدت انتظار دارد. بدین معنا که اگر فرد در دوره مشخصی بعد از شروع اعتبار بیمه‌نامه متوجه شود به این بیماری مبتلا شده است نه تنها سرمایه بیماری صعب‌العلاج به او تعلق نمی‌گیرد که حتی ممکن است قرارداد بیمه عمرش فسخ شود. این مدت انتظار در شرکت‌های مختلف متفاوت است و ممکن است سه ماه، شش ماه و حتی بیشتر باشد. در صورتی‌که فرد از بیماری سرطان خود مطلع باشد و این مسئله را عمداً در فرم پیشنهاد اولیه بیمه عمر مطرح نکند شرکت بیمه می‌تواند قرارداد بیمه را فسخ کند و هیچ هزینه‌ای به او نپردازد.

• شرکت‌های بیمه افرادی را که دچار یکی از بیماری‌های صعب‌العلاج شده باشند ممکن است تحت شرایط خاصی بیمه کنند. برای مثال شرکت‌های بیمه افراد مبتلا به سرطان را بیمه نمی‌کنند و یا مانند بیمه پاسارگاد بیمه می‌کنند اما تنها پوشش سرمایه فوت بر اثر حادثه را ارائه می‌دهند بدین معنا که فقط در صورتی‌‌که بیمه‌شده در اثر حادثه فوت کند، هزینه مربوط را به ذی‌نفعان او می‌پردازند و در قبال پوشش‌های دیگر هیچ تعهدی ندارند.

1. هزینه پزشکی حادثه

شاید برایتان جالب باشد که بیمه عمر هزینه پزشکی جراحات ناشی از حادثه را نیز به شما می‌پردازد. در این مورد خاص برخلاف هزینه درمان بیماری‌های خاص شما برای دریافت غرامت باید فاکتورهای رسمی از مراکز درمانی معتبر به شرکت بیمه ارائه دهید. در مورد بیماری‌های خاص ارائه فاکتور الزامی نیست. هزینه پرداخته شده نیز مانند موارد دیگر پوشش به صورت درصدی از سرمایه عمر و تا سقفی معین محاسبه می‌شود. برای مثال شرکت بیمه‌ای 5/2 درصد سرمایه عمر بیمه‌شده و تا سقف 5 میلیون را در ازای هزینه پزشکی حادثه به بیمه‌شده می‌پردازد.

تفاوت دیگر این پوشش با بیماری‌های خاص این است که بیماری‌های خاص تنها یک بار در طول بیمه پوشش داده می‌شوند در صورتی‌که پوشش هزینه پزشکی حادثه هر سال یک بار قابل استفاده است و هر سال به همان اندازه شارژ می‌شود.

لازم است بدانید که سرمایه فوت بر اثر حادثه و هزینه درمان خسارات ناشی از ورزش‌ها و رفتارهای پرخطر مانند غواصی، بانجی جامپینگ، پاراشوت و غیره به بیمه‌شده پرداخته نمی‌شود. مواردی که تحت پوشش بیمه عمر قرار نمی‌گیرند در شرکت‌های مختلف، متفاوت هستند.

طرح‌های ویژه شرکت‌های بیمه

مواردی که بالاتر ذکر کردیم پوشش‌های اصلی شرکت‌های بیمه برای بیمه عمر هستند. اما باید به این نکته توجه کنید که شرکت‌های بیمه طرح‌های متنوعی ارائه می‌دهند. برای مثال بعضی از شرکت‌های بیمه در بیمه عمر خود پوشش آتش‌سوزی منزل، هزینه عمل جراحی، بیمه آخرین سال حیات و موارد دیگری را هم دارند.

در مورد مدت قرارداد و حداکثر سن بیمه‌گزار نیز در شرکت‎های مختلف شرایط متفاوتی وجود دارد. در برخی از شرکت‌ها حداکثر مدت قرارداد 30 سال است و در برخی بیشتر. بعضی از شرکت‌ها افراد زیر 70 سال را بیمه عمر می‌کنند و بعضی سنین کمتر را تحت پوشش قرار می‌دهند.

از طرفی نام بیمه عمر در شرکت‌های مختلف بر اساس نوع و شرایط طرحی که ارائه می‌دهند ممکن است متفاوت باشد، برای مثال بیمه عمر و سرمایه‌گذاری، بیمه عمر و تأمین آتیه، بیمه عمر و پس‌انداز و غیره. اما چهارچوب کلی تمامی این طرح‌ها این 5 موردی است که به آن‌ها پرداختیم؛ گرچه اساسنامه آن‌ها در جزئیات می‌تواند بسیار متفاوت باشد. توصیه می‌کنیم که حتماً قبل از خرید بیمه عمر تمام جزئیات را مطالعه و بررسی کنید.

خرید بیمه عمر

بعد از توضیحاتی که در مورد لزوم خرید بیمه عمر دادیم به نحوه خرید بیمه عمر و نکاتی که باید به آن توجه کنید می‌پردازیم.

1. اولویت‌بندی شخصی

اولین قدم در خرید بیمه عمر این است که اولویت‌های خود را مشخص کنید. ممکن است برای افرادی میزان سرمایه عمر مهم باشد، برای برخی معافیت مالیاتی مهم باشد و برای افراد دیگر سرمایه از کارافتادگی. لذا بعد از توضیحاتی که به شما ارائه کردیم به صورت نسبی و با در نظر گرفتن شرایط زندگی خود می‌توانید مزایای بیمه عمر را اولویت‌بندی کنید.

1. بررسی شرایط و طرح‌های شرکت‌های بیمه

پیشتر به این مسئله اشاره کردیم که شرکت‌های بیمه، بیمه عمر را تحت شرایط متفاوتی ارائه می‌دهند. لذا پیشنهاد می‌شود قبل از خرید بیمه عمر حتماً شرایط شرکت‌های مختلف را مقایسه کنید و مناسب‌ترین گزینه را انتخاب کنید. اکیداً پیشنهاد می‌شود که با مراجعه به اولین شرکت بیمه، بیمه عمر خود را خریداری نکنید. بدین منظور باید با نمایندگی‌های مختلف شرکت‌های بیمه تماس بگیرید و از آن‌ها بخواهید تا فرم شرایط را برایتان بفرستند یا توضیحات لازم را به شما ارائه دهند. البته مقایسه آنلاین شرایط بیمه عمر از طریق سامانه بیمیتو مانند آنچه برای بیمه آتش سوزی، بیمه بدنه، بیمه شخص ثالث و بیمه مسافرتی انجام شده است امکان‌پذیر خواهد بود.

1. تکمیل فرم پیشنهاد بیمه عمر

هر آنچه که برای پر کردن فرم اولیه بیمه عمر به آن نیاز دارید در این مقاله توضیح داده شده است. فرم بیمه عمر را با دقت و با کمال صداقت پر کنید. در صورتی که اطلاعات شخصی خود اعم از وضعیت سلامت، مشخصات ظاهری و غیره را به اشتباه در فرم بیمه عمر وارد کنید شرکت بیمه می‌تواند بیمه‌نامه را هر زمانی که متوجه این اشتباهات شد فسخ کند و هیچ هزینه‌ای بابت آن نپردازد.

1. بررسی فرم پیشنهادی بیمه عمر توسط نماینده بیمه

بعد از این که فرم پیشنهاد بیمه عمر را پر کردید نماینده بیمه اطلاعات شما را بررسی می‌کند تا در صورتی که نیاز بود یک سری مراحل دیگر نیز انجام شود. برای مثال افرادی که مشکوک به بیماری باشند باید آزمایش‌های درخواستی شرکت بیمه را انجام دهند که البته هزینه این آزمایش‌ها بر عهده شرکت بیمه است. در مواقعی نیز ممکن است متقاضی خرید بیمه عمر به لحاظ سنی در شرایطی باشد که برای مدت زمان قرارداد بیمه عمر محدودیت ایجاد کند. به هر حال در هر یک از این موارد نماینده بیمه با فرد تماس می‌گیرد و به مسئله خاص او رسیدگی می‎کند تا زمانی‌که بر سر شرایط و مفاد بیمه‌نامه به توافق برسند.

1. صدور بیمه‌نامه

بعد از بررسی‌های انجام‌شده حق بیمه اولیه را می‌پردازید و بیمه‌نامه برای شما صادر می‌شود و به امضای طرفین (شرکت بیمه و شما) می‌رسد. از همان ابتدا تحت تمامی پوشش‌های بیمه عمر خواهید بود. شما همچنین می‌توانید در ابتدای کار مبلغ بیشتری را سرمایه‌گذاری کنید. برای مثال می‌توانید در ابتدا 5 میلیون تومان را در بیمه عمر خود سرمایه‌گذاری کنید و حق بیمه‌های خود را نیز به صورت ماهانه یا سالانه پرداخت کنید. در این حالت ارزش بازخرید شما زودتر به سوددهی می‌رسد.

1. اولویت‌بندی شخصی

حق بیمه به روش‌های مختلفی اعم از پرداخت آنلاین، پرداخت از طریق عابربانک، بانک، تلفن همراه و غیره قابل انجام است. در صورت دیرکرد حق بیمه به تعداد چند ماه که بستگی به شرکت بیمه طرف قرارداد شما دارد، شرکت بیمه می‌تواند بیمه عمر شما را فسخ کند یا در صورت بروز خسارت از پرداخت هزینه‌های مربوط امتناع ورزد.